Motor yağı, motor içinde hareket eden tüm fonksiyonel parçaları yağlar. Yanmanın bir sonucu olarak, kurum gibi çeşitli kir ve yanma atığı parçacık motor yağına karışmaktadır. Bunlar yağı kirletir ve yağın akışkanlığını azaltır. Bu durumda yağ görevini tam olarak yapamaz ve özellikle de korozyondan koruma işlevi azalmış olur. Sonuç olarak motor performansı azalır ve yakıt tüketimi artar. En kötü ihtimalle motor hasar görecektir.
Yüksek motor performansı ve düşük yakıt tüketimi motor üreticileri üzerinde çok yüksek beklentiler oluşturmaktadır. Sadece temiz yağ motor performansının sürekli aynı düzeyde olmasını sağlayabilir.Yağ filtresinin zamanında değiştirilmesi gerekir. Eğer yağ filtresi düzenli olarak değiştirilirse, sistemde sadece temiz yağ dolaşır. Bu, motor verimini oldukça artırır ve aşınmaya karşı güvenilir koruma sağlar.Yağ filtrelerinin çeşitli alanlarda ve farklı gereksinimleri karşılamak zorunda olmaları nedeniyle çeşitli şekillerde olabilmektedirler.
Yağ Filtresi Elemanları: Yağ filtresi elemanları ya kendi muhafazalarına (housing) yerleştirilirler veya doğrudan motor yağlama sistemine entegrelidirler. Bu durumda sadece filtre elemanı değiştirildiği için özellikle çevreye daha duyarlıdır. Muhafaza ve valfler motor bloku üzerinde kalır. Yağ filtresi elemanlarının muhafaza içine tam olarak yerleşmesi filtrelerin tamamen sızdırmaz olmasını sağlar.
Atom Yağ Filtreleri: Atom yağ filtreleri, gövde ve filtre elemanını içeren tek parça bir ünite oluşturmaktadırlar. Bakım sırasında tüm ünite değiştirilmektedir. Aşağıda belirtilen parçalar entegre edilebilirler:
- Tek Yönlü Valf: Motor durduğunda yağ kanallarındaki ve filtredeki yağın kartere geri akmasını önler ve motor çalıştırıldığında kanallarda yağ bulunmasını sağlar.
- Bypass Valfi: Motor soğuk çalıştırıldığında yağ basıncının ani artması durumunda veya herhangi bir nedenle, örneğin bakım aralığının aşılmasıyla yağ filtresinin tıkanması halinde yağın kanallara gitmesini sağlar.
- Sökme – Takma Yivleri: Sökme – takma aletleri ile yağ filtresini çabucak ve etkin şekilde sökmenize ve takmanıza imkan verir.
Özel Tasarımlar; Şanzıman Filtreleri Gibi
Ana Akış Filtresi: Ana akış filtreleri sirkülasyon sistemi içine konmuşlardır, tüm temizlenmesi gereken yağ sisteme filtreden geçtikten sonra ulaşmaktadır.
Birleşik Ana ve Yardımcı Akış Filtreleri: Yağın %90-95′i ana akış filtresinin yıldız şeklinde katlanmış filtresinden, %5-10′u bypass filtresinden veya yağ basıncı ile hareket eden santrifüj filtresinden sisteme iletilir. Böylece kesin ve hassas filtreleme sağlanmış olur.
Dizel motorlarda kurum parçacıklarının yüksek oranlarda olması motor yağının kalitesini düşürür. Yağ daha kirli hale geldikçe, viskozitesi artar (akışkanlığı azalır) ve daha az etkin hale gelir.
Kirlenmiş yağlama yağı motorda aşınmayı artırarak motor ömrünü azaltır. Aşırı kullanılmış yağ yeterli yağlama sağlayamayacağı için yataklarda olabilecek hasarlar önlenemez. Yağlama yağında artmış kurum içeriği ile başa çıkmak ve aynı zamanda bakım aralıklarını uzatmak için yardımcı akış filtreleri önemlidir. Bypass sisteminde yağlama yağının %5-10′u çok ince işlenmemiş pamuklu malzemeden veya kağıt malzemeden geçer ya da çelikten ve/veya plastikten yapılmış bir motora sahip, yağ basıncı ile hareket eden santrifüj filtre ile filtrelenir. Böylece yağ devresindeki kurumun miktarı azaltılır.
Santrifüj filtre ölçüsüne, yağ basıncına ve viskoziteye bağlı olarak, 10.000 devirden daha fazla devirlere ulaşır. Santrifüj filtre yağın yaklaşık %10′unu işlemektedir. Yağlama yağından daha fazla yoğunluğa sahip olan tüm büyüklüklerdeki parçacıkları verimli biçimde ayırır. Bu demektir ki, milimetrenin binde birinden daha küçük kurum parçacıklarını dahi yağdan ayırabilir.
