Patent
Sanayi alanındaki yenilik ve buluşlar, prodüktivitenin ve ekonomik büyümenin ana faktörlerindendir. Yenilik/buluş genel olarak yeni mamullerin ve yeni usullerin bulunması ve geliştirilmesi ve bunların ekonomiye intikalini sağlayan gelişim olarak kabul edilmektedir.
Etkili bir patent sistemi,ülke içinde ekonomik büyümeyi beraberinde getirebilir.Tarihi gelişmeler,etkin bir korumayı gerçekleştiren bir patent sisteminin ülkenin ekonomik gelişmesini de beraberinde getirdiğini göstermektedir.Diğer taraftan,teknolojinin tarihi gelişmesini,patent dokümanlarını incelemek suretiyle tespit edebilmekte mümkündür.
Patent, teknolojik literatürün bir parçasıdır.Patent ayrıca önemli bir teşvik aracı da sayılmaktadır.Etkin bir patent sistemi,yaratıcı yetenekleri buluş yapmaya, iş adamlarını da yapılan buluşları sanayiye uygulamak suretiyle değerlendirmeye teşvik eder. Patentler, tarım dahil tüm sanayi dallarında teknolojik ilerleme getirecek araştırma ve geliştirme faaliyetinin oluşmasını teşvik eden ve teknik bilginin yayılmasında birinci derecede rol oynayan etkenlerdendir.Patent teşvik sistemi,sağladığı koruma itibariyle,imalat faaliyetinin genişletilmesinde fiili ve etkin bir rol üstlenmiştir.
Sınai hakların teknolojik gelişme açısından önemini özellikle patentler,faydalı modeller ile sınai resim ve modellerde görmek mümkündür.
Sınai hakların tanınması ve korunması bir yandan araştırma ve geliştirmenin teşviki ile teknik bilgilerin değerlendirilerek yaygınlaşmasını sağlarken,öte yandan da ülke içinde ve dışında olmak üzere teknoloji transferine uygun zemini hazırlar.
Buluş Kavramı: Buluş, tarım dahil sanayideki herhangi bir teknik problemin çözümüdür.Buluşlar bir ürüne veya usule ilişkin olabilir.
Patent Kavramı: Patent , Buluş sahibinin buluş konusu ürünü veya usulü, belirli bir süre üretme, kullanma veya satma yetkisini veren belgedir.
Buluşların Patentle Korunmasının Şartları Buluşların patentle korunabilmesi için aşağıda belirtilen şartları taşıması gerekmektedir.
- Yenilik
- Tekniğin bilinen durumunun aşılması
- Sanayiye uygulanabilirlik
PATENT VERİLMEYECEK KONULAR
--------------------------------------------------------------------------------
Aşağıda sayılan konular buluş niteliğinde olmadığı için patentle korunmazlar:
Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları
Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar.
Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri.
Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller.
İnsan ve hayvan vücuduna uygulanacak teşhis ve tedavi usulleri ile cerrahi usuller. (Bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile üretim usulleri hariç)
PATENT VERİLMEYECEK BULUŞLAR
--------------------------------------------------------------------------------
Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar.
Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri,
buluş niteliğinde olmalarına rağmen patent verilerek korunmazlar.
YILLIK HARÇLAR
--------------------------------------------------------------------------------
Tescil işlemleri devam etmekte olan ve tescilli Patent veya Faydalı Modellerin korumalarının devam etmesi için , koruma süreleri boyunca her yıl vadesinde Türk Patent Enstitüsü'ne ödenmesi gerekir. Vade tarihi, başvuru tarihine tekabül eden ay ve gündür. Yıllık ücretler vade tarihinde ödenmemesi halinde, gecikme cezasıyla birlikte , vadeyi takip eden altı ay içinde gecikmeli olarak ödenebilir. Bu tarihte de ödenmezse patent hakkı sona erer.
PATENTİN KULLANILMASI ZORUNLULUĞU
--------------------------------------------------------------------------------
Patent Sahibi veya yetki verdiği kişi , patentle korunan buluşu kullanmak zorundadır. Kullanma zorunluluğu patentin verildiğine ilişkin ilanın bültende yayınlandığı tarihten itibaren 3 yıl içinde gerçekleşir.
Patent sahibi veya yetkili kıldığı kişi,Enstitü nezdinde buluşu kullanmakta olduğunu resmi bir belge ile kanıtlar.Resmi nitelikli patent kullanım belgesi,Yönetmenlikte belirlenen merci tarafından ve yönetmelikte belirlenen genel kıstaslara ve kurallara göre düzenlenir.
Kullanım belgesi, buluşun kullanıldığı sınai işletmedeki üretimin incelenmesi sonucunda verilir.Belge, patent konusu buluşun satışa sunulduğunu veya uygulandığını tayin eder.Belge,ilgili merci tarafından buna ilişkin başvurunun yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde düzenlenir.Belgede,patentle korunan buluşun fiilen kullanılmakta olduğu konusundaki bilgiler bulunur.
Kullanım belgesi Patent Sicili'ne kayıt edilir.
LİSANS SÖZLEŞMESİ VE İŞLEMLER
--------------------------------------------------------------------------------
Patent başvurusunun veya patentin kullanma hakkı , Türkiye genelinde veya bir kısmında geçerli olmak üzere, lisans sözleşmesine konu olabilir. Lisans, inhisari lisans veya inhisari olmayan lisans şeklinde verilebilir.
Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa lisans inhisari değildir. İnhisari olmayan lisansda, Lisans veren patent konusu buluşu kendi kullanabileceği gibi , üçüncü kişilere aynı buluşa ilişkin başka lisanslar da verebilir.
İnhisari Lisans, sözkonusu olduğu zaman, lisans veren başkasına lisans veremez ve hakkını açıkça saklı tutmadıkça , kendisi de patent konusu buluşu kullanamaz.
Lisans Sözleşmesinin Türk Patent Enstitüsü Patent Siciline kayıt edilmesi gerekir.
LİSANS İŞLEMİ İÇİN GEREKLİ BELGELER
--------------------------------------------------------------------------------
- Noter tasdikli lisans sözleşmesi
- Noter tasdikli vekaletname. (Örnek çıktı alabilirsiniz.)
TESCİL İÇİN ÖN HAZIRLIK
--------------------------------------------------------------------------------
Buluşunu tescil ettirmek isteyen şahıs veya firmaların patent dosyasının doğru ve eksiksiz hazırlanması bakımından aşağıdaki hazırlıkları yapması gereklidir .
ÖZET
--------------------------------------------------------------------------------
Buluşunuzu ve geliştirmeyi özetleyiniz.
TARİFNAME
--------------------------------------------------------------------------------
Buluşunuzu en ince ayrıntılarına kadar açıklayınız. Buluşunuzun emsali ürünler varsa bu ürün ve usullerden farklarını, avantajlarını, diğer ürünlerin dezavantajlarını, farklarını, buluşunuzun hangi teknik problemi çözdüğünü açık bir şekilde yazılı olarak belirtiniz.
TEKNİK RESİM
--------------------------------------------------------------------------------
Buluş veya geliştirmenize ait siyah beyaz Taslak resimler (ölçekli ve renkli olmamalı) Detay Parçalar; Varsa buluş veya geliştirmenizi oluşturan Parçaların isimleri ve teknik resim üzerinde Numaralandırarak gösteriminin verilmesi gerekir.
ÜRETİM VEYA MONTAJ İLE NUMUNESİ
--------------------------------------------------------------------------------
Buluş veya geliştirmemizi nasıl ürettiğimiz veya nasıl monte ettiğimizi , nelere dikkat ettiğimiz, püf Noktaları nelerdir? Bir adet üretilmiş örneği var mıdır? Örneğinin firmamıza ulaştırılması patent tarifname ve istemlerinin yazımında önem kazanacaktır.
İŞLEMLER
--------------------------------------------------------------------------------
Buluşunuzda korunmasını istediğimiz kısımları tek tek açıklayınız. Buluşunuzda nelerin başkası tarafından kopyalanmasını istemiyoruz? Taklitlerin önlenmesi açısından bu tür bilgilerin en açık bir şekilde verilmesi gereklidir.
Gerekli Belgeler
- Başvuruyu yapacak Firma veya şahıs bilgileri
- Buluşu yapanın bilgileri
- Vekaletname (örnek çıktı alabilirsiniz. Noter tastiği gerekmez)
PATENT ÇEŞİTLERİ
İncelemesiz Patent
--------------------------------------------------------------------------------
İncelemesiz Patent verilmesi sisteminde 7 yıllık bir süre için patent verilebilirlik şartları ile ilgili inceleme yapılmadan patent verilmektedir.İncelemesiz patent verilmesi sisteminde Tekniğin Bilinen durumu ile ilgili araştırma raporu düzenlenmekte, araştırma raporu yayınlanmakta, üçüncü kişilerin başvuru ve araştırma raporu hakkındaki görüşleri alınmaktadır. Ancak incelemeli sistemden farklı olarak üçüncü kişilerin başvuru ve rapor hakkındaki görüşleri dikkate alınmadan incelemesiz patent verilmesine karar verilmektedir.
İncelemesiz sistemde, incelemeli patente oranla koruma süresi daha kısa olmakla birlikte daha hızlı, daha ucuz ve daha az külfetli bir işlem gerektiren bir koruma getirilmek suretiyle , özellikle mali imkanları kısıtlı buluş sahiplerinin ve küçük işletmelerin buluşlarının koruma altına alınmasını teşvik etmek amaçlanmıştır.
İncelemesiz verilen patentin konusunun gerçekliliği ve yararlılığı devletçe garanti edilmez. İncelemesiz verilen patentin incelenmesi için talep yapılması şarttır. Bu talep , patent sahibi veya üçüncü kişiler tarafından başvuru tarihinden itibaren en geç yedi yıl içinde yapılır. İnceleme ilgili ücret, talebi yapan tarafından ödenir.
İnceleme talebinin , başvuru tarihinden itibaren en geç yedi yıl içinde yapılmaması halinde patent hakkı sona erer. Yedi yıllık sürenin geçmesinden sonra, inceleme talebi yapılamaz.
İncelemeli Patent
--------------------------------------------------------------------------------
İncelemeli sistemde , araştırma raporunun yayınlanmasından sonra , buluşun yeni olup olmadığı, tekniğin bilinen durumunun aşılıp aşılmadığı , sanayiye uygulanabilir olup olmadığı kriterleri incelenmekte ve bu kriterlere uygun olan buluşlara 20 yıl süreli patent verilmektedir.
İncelemeli Patent Sisteminde , Tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma raporu yayınlandıktan sonra üçüncü kişiler altı ay içinde , yeniliğin bulunmadığı veya tekniğin bilinen durumunun aşılmadığı veya tarifnamenin yeterli olmadığını iddia ederek, patent verilebilirlik şartlarının mevcut olmadığını ileri sürebilir ve itiraz edebilir.
Başvuru sahibi incelenerek patent verilmesi sistemini tercih ettiğini , araştırma raporunun kendisine tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde Türk Patent Enstitüsü'ne bildirilmesi gerekir. (Bu sure içinde bu bildirimin yapılmaması halinde , incelemesiz patent verilmesi sisteminin tercih edildiği kabul edilir.)
Araştırma raporunun yayımlanmasından sonra ve yayın tarihinden itibaren altı ay içinde, başvuruyu yapan, incelenerek patent verilmesi amacıyla incelemenin yapılmasını Enstitü'den talep eder. Bu incelemenin yapılabilmesi için üçüncü kişilere tanınan altı aylık itiraz süresinin bitmesi ve belirtilen inceleme ücretinin ödenmesi gerekir.
